Reklam sektörü açısından başarılı bir yıl daha yaşandı. Geçtiğimiz yıl yaklaşık %25-30’luk bir büyüme oranı sağlanarak yılbaşında yapılan tahminler doğrulanmış oldu.
2005 yılı itibariyle beş mecradaki (TV, Basın, Radyo, Açık hava ve Sinema) toplam reklam yatırımları 1.7 milyar dolara ulaştı. Bu rakam Türkiye için ne ifade ediyor? Bu sorunun cevabını bulmak için reklam yatırımlarının yıllara göre gelişimini incelememiz gerekmektedir.
On yıl geriye gittiğimizde, beş mecradaki toplam reklam yatırımlarının 700 milyon olarak gerçekleştiğini görmekteyiz. Sonraki iki yıl boyunca reklam yatırımlarında küçük de olsa bir artış görmekteyiz. 1996 da reklam yatırımları 900 milyona, 1997 ise 1 milyar dolara ulaşmaktadır. 1998 ve 1999’da küçük bir oranda gerileme yaşanmasına rağmen 2000 yılında toplam yatırımların tekrar 1 milyar dolar seviyesine ulaşmaktadır.
2001 yılı ülkemizin en kara yıllarından biri olarak tarihe geçmiştir. Büyük ekonomik kriz döneminde tüm sektörlerde olduğu gibi reklam sektöründe de küçülme yaşanmış ve toplam reklam yatırımları 594 milyon dolara gerilemiştir. Reklam sektörü, krizin etkilerini ancak üç koca yıl boyunca aşabilmiş ve 2004 yılında 1.304 milyon dolara ulaşmıştır. Geçtiğimiz yıl ise %30’luk bir artışla toplam reklam yatırımları 1.7 milyar dolar seviyelerine çıkarak yeni bir rekora imza atmıştır.
Reklam yatırımlarındaki bu artış oranları oldukça etkileyici, ama Türkiye gibi bir ülke için kesinlikle yeterli değil. 2004 yılı verilerinden yola çıkarsak, tüm Dünya’daki toplam reklam yatırımlarının 400 milyar dolar olduğunu görmekteyiz. Tek başına ABD’deki yıllık reklam yatırımı 145.8 milyar dolardır. Bu rakam Almanya’da 21.3 , Fransa’da 18.9 ve İngiltere’de 15.6 milyar dolardır. Komşumuz Yunanistan da bile reklam yatırımları Türkiye’nin tam iki katı : 2004 yılında Yunanistan’da 2.6 milyar dolarlık reklam yatırmı gerçekleştirilmiştir.
Kişi başına düşen reklam yatırımları, bir ülkedeki reklam sektörünün büyüklüğünü gösteren önemli endikatörlerden birisidir. 2004 yılında Türkiye’de kişi başına düşen reklam yatırımı 19 dolardır. Kişi başına düşen reklam yatırımları Avrupa için 228 dolarken, Dünya ortalaması 88 dolardır. Bu rakamlar da göstermektedir ki Türkiye’de reklam yatırımları hızlı bir gelişme göstermesine rağmen henüz yeterli düzeye ulaşamamıştır.
Dikkat edilirse, bu makalede “Reklam harcaması” deyimi yerine ısrarla “Reklam Yatırımları” deyimini kullandım. Reklamveren firmaların çoğunluğu da reklam harcamalarını, gerekli bir yatırım aracı olarak görmeye başladıkları zaman reklam sektörü arzu edilen seviyeye ulaşacaktır.
