Bu yıl, Yönetim Kurulu Başkanı olduğum Bileşim International ve Bileşim Medya’nın 21. kuruluş yılı. Şirkette yönetici arkadaşlarımla bu konuda sohbet ederken 21 yılın çok uzun bir süre olduğundan ve artık bizim şirketimizin de Türkiye’nin “eski firmalarından” sayılabileceğinden bahsediyorduk. O ara aklıma takıldı ; Acaba Türkiye’nin en eskileri kim ve ne zaman kurulmuşlar?
Önce internetten arayayım dedim, çok bir şey bulamadım. Ancak 2001 yılında yayınlanan gazete haberlerinden Dr Ebru Karpuzoğlu’nun bu konuda bir incelemesi olduğunu öğrendim. Karpuzoğlu, “Büyüyen ve Gelişen Aile Şirketlerinde Kurumsallaşma” adlı kitabında Türkiye’nin en eski aile şirketlerini büyüteç altına almış. Bu araştırmaya göre Türkiye’nin faaliyetine devam eden en eski şirketi 1870 yılında kurulan Haci Bekir Lokumcusu. Yani tamı tamına 235 yaşında. Onu 1777 yılında kurulan Vefa Bozacısı ve 1883 yılında kurulan Çöğenler Helvacısı takip ediyor. Bu firmaları sırasıyla, Teksima Tekstil (1893), Kamil Koç Otobüs işletmeleri (1923), Eyüp Sabri Tuncer (1923), Doluca Şarapları (1926), Tatko (1926), Koç Holding (1926) ve Kent Gıda (1927) takip ediyor.
Bu firmaların yanında Bileşim’in 21 yıllık geçmişinin esamisinin bile okunmayacağını anladım. Ama bu arada da Dünya’nın en eski firması acaba kaç yaşındadır diye merak etmeye başladım. Yine internetten Prof. William O’Hara’nın bir araştırmasına ulaştım. Bu araştırmaya göre Dünya’nın halen faaliyetini sürdüren en eski firması tam 1,427 yaşında. Evet yanlış okumadınız, 1,427 yaşında. Japonya’da 578 yılında kurulmuş olan Kongo Gumi adlı firma tapınak yapımı amacıyla kurulmuş. Şu an 40. jenerasyon tarafından idare edilen firma geleneksel faaliyet alanından ayrılmamış.
Dünya’nın en eski ikinci firması da Japonya’da kurulmuş. Hoshi Ryokan isimli firma 718 yılında kaplıca işletmek amacıyla kurulmuş. Yani 1287 yıldır günümüzün moda işlerinden biri olan spa işletmeciliği yapıyorlar. Üçüncü firma ise Avrupa’dan; Fransa’da 1000 yılında kurulan Chateau de Goulaine adlı firma şarap üretiyor. Şirketini merkezini bulunduğu Şato aynı zamanda müze olarak da kullanılıyor.
Yeni kıta Amerika’nın en eski firması ise 1640 yılında kurulmuş. Yani 365 yaşında. Yani bizim en eski firmamız Hacı Bekir’den 130 yıl daha eski. Acaba ülke ekonomimizin Dünya sıralamasındaki yerinin bu konuyla bir ilgisi var mı diye merak ettim.
