İmkansız Hayatlar

İmkansız Hayatlar
Darüşşafakalıların Anıları (1873-1950)
İsmail Hayri Cem

BU KİTABIN TÜM TELİF HAKLARI DARÜŞŞAFAKALILAR BAĞIŞLANMIŞTIR…

“Ne zaman eski okulumdan içeri girsem, çocukluk anılarımın etkisi altında kalır, içime bir anlatılmaz çocuksu duygu ezikliği siner. Ramazan geceleri sahurdan sonralara dek koşup oynaştığımız serin salonun yeşil boyalı, siyah çizgili sütunlarına kapanıp, doya doya ağlamak gelir içimden. Ne oldu o günlerimiz, nerde o arkadaşlarımız? Şimdi biz nerelerdeyiz?

Ya boş çekenler? Hiç onları unutamıyorum. Boş çekenler hep aklımda.

1926’da Darüşşafaka’nın giriş sınavını biz yüz çocuk kazanmıştık. Aklımda kaldığına göre okula 30 çocuk alacaklardı. Bahçede, merdiven dibinde kura çekiliyordu. Çocuklar gelip, elini torbaya sokuyor:

“Boş!..”

“Boş!..”

Boş çekenler, boynu bükük, küskün, dargın dönüp gidiyorlardı, ağlıyorlardı.

İlk doluyu ben çekmiştim.

Şimdi düşünüyorum, acı acı düşünüyorum! Ya boş çekseydim? Belki okuryazar bile olamazdım, şimdi yoktum. Bütün bir hayat, bir kâğıdın üstünde “boş” ya da “dolu” yazılı olmasına bağlı…

Boş çeken çocuklar ne oldular, neredeler?”

Aziz Nesin

Bu kitabı yazmaya 2006 yılında karar vermiştim. Amacım, II. Dünya Savaşı ve öncesindeki dönemde Darüşşafaka’daki eğitim ve yaşam koşullarını, o dönemi yaşamış ağabeylerimden sohbet ortamında derleyip, kendi web sitemden Darüşşafakalılar ile paylaşmaktı.

Söyleşiler deşifre edilip, yazıya döküldükten sonra, elde ettiğimiz bilgileri görünce, ne kadar değerli bilgiler edindiğimizin farkına vardım. İncelenen döneme ait bilgileri sadece söyleşilerle toplamanın yeterli olmayacağını gördüm. Bahsedilen dönemlerde yaşamış ve ebediyete intikal etmiş ağabeylerimizin değişik kitap ve dergilerde yayımlanmış Darüşşafaka anılarını araştırmaya başladım. Böylece, ulaşabildiğim anıları, söyleşilerle elde ettiğim anılarla birleştirerek bir kitap haline getirmek ve Darüşşafaka Tarihine bir katkıda bulunmak istedim.

Anılar, tarih araştırmaları için en az yazılı belgeler kadar değerlidirler. Darüşşafaka Tarihini yazacak olan tarihçilere ufak da olsa bir katkıda bulunduğuma inanıyorum. Bu kitabı okurken, ağabeylerimizin anıları arasında o dönemin öğretmen ve idarecilerin ne kadar önemli bir yer tuttuğunu göreceksiniz. Bu anıların, Darüşşafaka tarihçileri kadar Darüşşafaka’nın mevcut öğretmenleri ve idarecileri için de bir referans kaynağı olacağına inanmaktayım.

Hayri Cem