FUTBOL KULÜPLERİNİN YÖNETİM ERKLERİ: GENEL KURULLAR
YURT GAZETESİ 26.07.2015
Ülkemizde futbol kulüpleri yasal olarak ya dernek ya da ticari şirket statüsünde örgütlenmekte ve yönetilmektedirler. Bu kurumların en üst organı genel kurullarıdır. Genel kurullar belirli süreler için kulübü yönetecek yönetim kurullarını ve başkanlarını seçerler. Aslında, genel kurullar sadece başkanı seçmektedir. Yönetim kurulu üyelerini ise başkanlar belirlemektedir. Oylama her ne kadar başkan ve yönetim kurulu listesi için olsa dahi, genel kurulun listedeki herhangi bir yönetim kurulu adayını değiştirme ya da yeni bir adayı yönetime sokma yetkisi yoktur.
Yönetime gelen başkan ve yönetim kurulu üyeleri, demokratik seçim ile işbaşına geldiklerini iddia ederler. Oysa yapılan seçimin demokratikliği, genel kurulların bileşimi, demografisi ve üye sayısı ile orantılıdır. Taraftarın seçme hakkını kullanamadığı bir seçimin demokratik bir seçim olduğunu iddia edebilir miyiz? Taraftarlar ülkemizde hiçbir zaman paydaş olamamıştır. Onlar sadece bilet alıp maça gelen, kulübün resmi ürünlerini satın alan müşterilerdir. Sevdikleri kulübü kimlerin yöneteceği konusunda fikirleri sorulmaz, bu karar sürecine dahil edilmezler.
Liglerimizde mücadele eden pek çok kulübün üye sayısı 150 ile 1000 arasında değişmektedir. Genellikle başkan ve yakın çevresi genel kurul üyelerini seçer, genel kurul üyeleri de onları. Bu kulüpler, üye sayısının artmasından, taraftarın kulübe üye olmasından korkarlar. Kendilerine biat etmeyecek genel kurul üyelerinin, iktidarlarını ellerinden alacaklarından korkarlar.
Genel kurul üye sayısı kısmen yüksek kabul edebileceğimiz kulüplerimizde de durum farklı değildir. Kulübe üyelik son derece zor ve pahalıdır. Bu kulüplerde kongre grupları vardır. Bu guruplar kendi sözlerinden çıkmayacağına inandıkları kişileri kulübe üye yapmaya çalışır ve onların hem başvuru ücretlerini hem de yıllık aidatlarını öderler. Böylece elde ettikleri oy potansiyeliyle başkan adaylarının listelerine kendi adamlarını sokmaya çalışırlar. Bu gurupların hükmettiği kişi sayısı ise genellikle 300 ile 1000 arasında değişmektedir.
Bu kategorideki kulüpler için en büyük tehlike bu guruplardır. Başkanların birlikte çalışacağı yönetim kurulu üyelerini özgürce seçme imkanını ellerinden almaktadır. Bazen gurupların seçtirdiği adaylar, başkanın yönetim politikalarını uygulama imkanını zorlaştırmakta ve yönetim krizlerine neden olmaktadırlar. Bu gurupları ortadan kaldırmanın en ideal yolu genel kurul sayısını yükseltmektir. Genel kurul üye sayısı ne kadar yükselirse gurupların etkinliği de o kadar azalır. Ama kulüplerimizi yöneteneler bu sayının artmaması için her türlü zorluğu çıkarmaktadırlar. Kulübün kontrolünün ellerinden kaçacağından korkmaktadırlar.
Ülkemize baktığımızda, 10 bin üye sayısını aşan iki kulübümüz bulunmaktadır; Fenerbahçe’nin 17 bin, Beşiktaş’ın 16 bin üzerinde üyesi mevcuttur. Galatasaray ise 9 bin sayısına çok yaklaşmıştır. Bu üç kulübümüzden sonra en çok üye sayısına sahip kulüplerimiz, Trabzonspor (5500), Karabükspor (4500) ve Bursaspor’dur (4000). Binin üzerinde üyesi olan diğer kulüplerimiz ise Eskişehirspor, Gençlerbirliği ve Gaziantepspor’dur. Tüm diğer kulüplerimizin üye sayıları ise binin altındadır. Ligimizin üst sıralarında yer alan Kasımpaşaspor’un üye sayısı ise sadece 160’tır.
Dünyanın önde gelen kulüplerinin genel kurul üye sayılarını hatırlamakta yarar var; Portekiz’in köklü kulübü Benfica, 171 bin üyeyle dünyanın bu konuda bir numarası. Ardından 163 bin üyeyle Barcelona geliyor. Almanya’da Bayern Münih 2010 yılında 146 bin üyeye ulaştığını açıklarken, bir başka Portekiz ekibi Porto’nun sicil defterlerinde 115 bin üyenin kaydı var. Brezilya’da Internacional 100 bin üyeye ulaşırken, Arjantin’de River Plate’in 82 bin resmi üyesi bulunuyor. Real Madrid 92 bin, Alman kulübü Schalke 04’ün 72 bin resmi üyesi var.
Şimdi bu kulüplerin kötü ve art niyetli ellere geçtiğini iddia edebilir miyiz? Tam tersine, hesap verilecek ve ikna edilecek genel kurul üye sayısı ne kadar fazlaysa, kulüplerin keyfi yönetilmeleri ve borç batağına saplanmaları da o kadar engellenmektedir. Kulüp başkanları ve yöneticilerinin icraatları daha rasyonel, hesaplı ve planlı olmaktadır.
Türkiye’de futbolun önünün açılması isteniyorsa, öncelikle taraftarların kulüplerine kolay ve kabul edilebilir ücret düzeyinde üye olmalarının yolu açılmalıdır. Aksi takdirde, başkanlar genel kurul üyelerini, genel kurul üyeleri de başkanları seçmeye devam ederler.
http://www.yurtgazetesi.com.tr/futbol-kuluplerinin-yonetim-erkleri-genel-kurullar-makale,10628.html
